posługiwać się
-
Jestem Polakiem – dlaczego narzędnik? 15.10.201615.10.2016Mój kolega z Włoch zapytał mnie, dlaczego polskie zdanie typu Jestem Włochem, Jestem Polakiem zawiera narzędnik, nie zaś jak w innych językach, które podlegają deklinacji, z mianownikiem (niem. Ich bin italienisch, wł. Sono Italiano). W łacinie widzimy podobną zależność – Jestem człowiekiem, Ecce homo.
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Z pozdrowieniami
Albert Gorzelak
-
kontrybucja po latach
25.05.202425.05.2024Witam,
wątek znaczenia słowa kontrybucja był już poruszany w roku 2010, jednakże chciałabym zapytać czy coś zmieniło się i może znaczenie słowa kontrybucja jako „brać udział, partycypować” zostało wpisane oficjalnie do słownika języka polskiego? Zapytanie swoje kieruję w związku z tym, że niedawno rozpoczęłam pracę w poważnej, państwowej instytucji i we wszelkich pismach słowo kontrybucja jest nagminnie używane w kontekście, który opisałam powyżej. Z góry dziękuję za odpowiedź.
Z poważaniem,
Zuzanna
-
kukurydzany i kamienować19.06.200719.06.2007Chodzi mi o różnice w wymowie i w zapisie takich słów, jak kukurydzany, kamienować. Oczywiście taka ich wymowa potraktowana byłaby jako błąd. Podobnie błędny byłby zapis kukurydziany czy kamieniować.
Skąd się w ogóle wzięły te udziwnienia? Przecież na przykład mamy mahoniowy, a nie mahonowy.
-
Liczebnik w wyrażeniach matematycznych
29.09.202228.06.20181. Ułamki zwykłe
Odczytując ułamek zwykły, posługujemy się formułą „ile – których”. A zatem: siedemnaście czternastych, dwadzieścia pięć trzydziestych siódmych itp. Co w przypadku, gdy liczba w liczniku „kończy się” na 2, 3 lub 4, np. 22/15, 43/21, 64/42. Mówimy wszak dwie trzecie, trzy czwarte czy też cztery siódme (nie zaś dwa trzecich, trzy czwartych, cztery siódmych). Czy wobec tego poprawne formy to:
- dwadzieścia dwie piętnaste,
- czterdzieści trzy dwudzieste pierwsze,
- sześćdziesiąt cztery czterdzieste drugie
czy też
- dwadzieścia dwa piętnastych,
- czterdzieści trzy dwudziestych pierwszych,
- sześćdziesiąt cztery czterdziestych drugich.
2. Nierówności
x – 12 < 3
x odjąć dwanaście mniejszE od trzech, ale
x < 15
x mniejszE od piętnastu
czy
x mniejszY od piętnastu.
3. Nierówność z ułamkiem
3x < -5/12
trzy x mniejsze od minus pięciu podzielonych przez dwanaście
czy też
trzy x mniejsze od minus pięć podzielonego przez dwanaście.
3x < -1/12
trzy x mniejsze od minus jeden (jednego?) podzielonego przez dwanaście
4. Nierówność z sumą
5x < 23 + 11
pięć x mniejsze od dwudziestu trzech dodać jedenaście
czy też
pięć x mniejsze od dwadzieścia trzy dodać jedenaście
5. Przedziały
x należy do przedziału otwartego od minus dwie trzecie do nieskończoności
czy też
x należy do przedziału otwartego od minus dwóch trzecich do nieskończoności.
6. Zwrot:Nie pozostaje nam nic innego jak rozwiązać nierówność (rozwiązanie nierówności)?
7. Zwrot
Aby wyznaczyć iks, podzielmy…
Czy też
Aby wyznaczyć iksa, podzielmy…
8. Miary kątów
Chodzi o odmianę miar kątów.
25 stopni, ale
22, 23, 24 stopnie?
Czy w przypadku miar kończących się na 2, 3 lub 4 odmieniamy stopnie, a nie stopni.
-
min i godz.
14.04.20225.08.2002Dlaczego po skrócie wyrazu minuta nie stawia się kropki, skoro wymagana jest po skrócie wyrazu godzina?
-
Nazwiska zakończone na scharfes S6.10.20166.10.2016Proszę o wyjaśnienie zasad odmiany w tekstach polskich nazwisk niemieckich kończących się na -ß, w konkretnym wypadku nazwiska Knieß. Czy będzie to forma Knieß’a, Knieß’owi itd. czy Knießa, czy Kniessa? W żadnym ze słowników bądź poradników, do których udało mi się dotrzeć, nie znalazłem odpowiedniej reguły.
Z wyrazami szacunku
-
Neutratywy
12.11.202312.11.2023Czy użycie zaimków i form neutralnych płciowo jest dozwolone w języku polskim? Np. byłxm, zrobiłxm.
-
Nikt, masa 29.12.201529.12.2015Jaką „płeć” ma słowo nikt? W nocnej (28.12.2015 r.) audycji Trójki o obrzędach noworocznych w Polsce rozmówczyni red. Sosnowskiego powiedziała: W tej wsi nikt nie wyszedł za mąż w ubiegłym roku. Popieram dążenie kobiet do akcentowania płci w określeniach, ale tu chyba trudno będzie.
Razi mnie – nie wiem, czy słusznie – użycie słowa masę w zdaniu Było tam masę ludzi. Wydaje się, że jeśli już, to Była tam masa ludzi.
-
Od kiedy szłem zamiast szedłem?29.11.201829.11.2018Czy da się ustalić od kiedy w Polsce mówiło się poszłem, przyszłem, jaka jest pokrótce historia użycia, oraz ewentualnie kiedy jednoznacznie oznaczono to jako błędne?
-
pan Adam Mickiewicz?26.09.200726.09.2007Czy właściwe jest mówienie pan/pani o osobie zmarłej? Ostatnio bardzo często słyszy się to w TV, głównie z ust polityków. Wydaje mi się, że jest to pewnego rodzaju „nadgorliwość”. Przecież nie mówimy pan Adam Mickiewicz ani – by nie ograniczać się do osób bardzo dawno zmarłych – pan Edward Gierek.
Zbigniew C.
